Ontslag in het onderwijs

Het onderwijs is tegenwoordig een roerige werkplek waar veel banen onzeker zijn. Wanneer u te maken krijgt met ontslag in het onderwijs, dan is het van belang om te weten dat de regels rondom een ontslagprocedure binnen het onderwijs anders zijn dan die in het bedrijfsleven. Eigenlijk net zoals zoveel zaken in het onderwijs heel anders verlopen dan in het bedrijfsleven. Om u tijdens een ontslagprocedure goed te kunnen verweren, is het noodzakelijk om te weten welke wetten en spelregels er gelden. Bij ontslag in het onderwijs geldt daarbij een belangrijk onderscheid tussen het openbaar onderwijs en het bijzonder onderwijs. Hoe zit dit nu precies en waar moet u allemaal op letten?

Openbaar versus bijzonder onderwijs

Als het om arbeidsrecht gaat, gelden er een aantal belangrijke verschillen tussen leerkrachten die werkzaam zijn in het openbaar dan wel in het bijzonder onderwijs. Want waar leerkrachten in het bijzonder onderwijs meestal werken op basis van een arbeidscontract, net als in het bedrijfsleven, werken leerkrachten in het openbaar onderwijs doorgaans op basis van een aanstelling. Daarmee worden zij voor de wet aangemerkt als ambtenaren en zijn er andere regels van toepassing op de ontslagprocedure. Dat heeft onder andere gevolgen op de toekenning van een transitievergoeding bij ontslag.

Bovenwettelijke uitkering voor ambtenaren

De transitievergoeding is een bedrag dat u als werknemer kunt krijgen wanneer uw werkgever u ontslaat. Dit wordt ook wel de ontslagvergoeding genoemd. Over de transitievergoeding kan meestal onderhandeld worden. Voor leerkrachten in het bijzonder onderwijs geldt dat zij na ontslag doorgaans aanspraak kunnen maken op deze transitievergoeding, mits zij minimaal twee jaar in dienst zijn geweest. Het is aan te raden hier goed over te onderhandelen.

Leerkrachten in het openbaar onderwijs hebben daar echter geen recht op. Dat heeft te maken met het feit dat deze groep als ambtenaren zijn aangesteld. Als ambtenaar heeft u namelijk vaak al recht op een bovenwettelijke werkeloosheidsuitkering. Dit is een uitkering die wordt verstrekt bovenop de reguliere WW-uitkering én die na wettelijke beëindiging van de WW-uitkering nog doorloopt. Dit wordt ook wel wachtgeld genoemd. Hoe lang u recht heeft op deze bovenwettelijke uitkering hangt af van een aantal factoren, waarbij uw leeftijd en het aantal jaren dat u in dienstverband heeft gewerkt een belangrijke rol spelen.

Redenen voor ontslag

Uiteraard geldt voor het onderwijs, net als voor het bedrijfsleven, dat u niet zomaar ontslagen mag worden. Daarbij maakt het niet uit of u in het openbaar dan wel het bijzonder onderwijs werkzaam bent. Om u te kunnen ontslaan, moet uw werkgever een goede, gegronde reden hebben die bovendien goedgekeurd moet worden door het UWV of door de kantonrechter. Er zijn een aantal verschillende redenen die het een werkgever toestaan om u te ontslaan. Afhankelijk van de ontslagreden verloopt de aanvraag via het UWV dan wel de kantonrechter.

Procedures via het UWV

Een ontslag kan via het UWV worden aangevraagd wanneer het gaat om bedrijfseconomische redenen of wanneer u al twee jaar ziek bent. Wanneer het bijvoorbeeld financieel slecht gaat met de onderwijsinstelling waarvoor u werkzaam bent of wanneer een reorganisatie noodzakelijk is om door te kunnen gaan, dan kan uw werkgever een ontslagaanvraag indienen bij het UWV. Ook als u al gedurende een aaneengesloten periode van twee jaar ziek bent, mag uw werkgever een ontslagvergunning aanvragen bij het UWV. Het UWV zal een ontslagaanvraag altijd toetsen. Dat wil zeggen dat er zal worden gekeken of de ontslagreden gegrond is en of er geen andere mogelijkheden dan ontslag zijn, bijvoorbeeld een andere passende functie binnen de organisatie. Bij een reorganisatie zal ook worden gecontroleerd of het afspiegelingsbeginsel correct is toegepast, dat wil zeggen dat de juiste volgorde is aangehouden bij het ontslaan van werknemers.

Procedures via de kantonrechter

Van een ontslagprocedure via de kantonrechter is sprake wanneer het ontslag plaatsvindt om persoonlijke redenen, zoals een verstoorde arbeidsrelatie of wanneer u niet geschikt bent gebleken voor uw functie. Ook in deze procedure zal door de rechter onderzocht worden of het ontslag terecht is. Wanneer u ernstig verwijtbaar heeft gehandeld, bijvoorbeeld door het plegen van diefstal, fraude of mishandeling, dan kunt u bovendien op staande voet worden ontslagen. Hiervoor heeft uw werkgever geen toestemming nodig van het UWV of de kantonrechter. Wel kunt u uw ontslag aanvechten via de kantonrechter.

Welke rechten heeft u?

Wanneer u werkzaam bent in het onderwijs en te maken krijgt met ontslag, is het aan te bevelen om juridische hulp in te schakelen. De wetten en regels binnen het onderwijs zijn complex en in grote mate afhankelijk van de wijze waarop u bent aangesteld. Of u wel of niet in aanmerking komt voor een bovenwettelijke uitkering en/of een transitievergoeding is daarom niet altijd direct duidelijk. Wij helpen u graag bij uw verweer tegen het ontslag en bij het onderhandelen over de beste vergoeding of het recht op een bovenwettelijke uitkering. Met onze juridische kennis laveren wij u zo soepel mogelijk door de ontslagprocedure heen. U kunt ten alle tijden vrijblijvend contact met ons opnemen om uw situatie aan ons voor te leggen.